Επίτροπος Περιβάλλοντος της Κύπρου
Το περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί ο άνθρωπος αποτελεί εργαλείο μελέτης για πολλές επιστήμες. Μηχανική περιβάλλοντος, γεωπονία, αρχιτεκτονική, οικολογία και δασολογία είναι μερικά παραδείγματα επιστημών οι οποίες επικεντρώνονται στην μελέτη και την επίλυση προβλημάτων που αφορούν το περιβάλλον. Μια καινούργια επιστήμη έρχεται να προστεθεί σε αυτό το πάνελ και να εντάξει τον παράγοντα άνθρωπο στην μελέτη του περιβάλλοντος. Η συγκεκριμένη επιστήμη προέρχεται από την επιστήμη της Ψυχολογίας και ονομάζεται Περιβαλλοντική Ψυχολογία. Για τους Περιβαλλοντικούς Ψυχολόγους, το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και λειτουργεί ο άνθρωπος δεν καθορίζεται μόνο από τα φυσικά ή χτιστά στοιχεία του (όπως για παράδειγμα νερό, αέρας, χώμα, δέντρα, φυτά, ζώα και κτήρια) αλλά και από τις επιρροές τις οποίες εξασκεί στην συμπεριφορά και την ψυχική υγεία του χρήστη όπως επίσης και τις επιπτώσεις τις οποίες έχει η συμπεριφορά του ανθρώπου σε αυτό. Με άλλα λόγια, η Περιβαλλοντική Ψυχολογία εστιάζεται στην μελέτη της σχέσης αλληλεπίδρασης ανθρώπου και περιβάλλοντος και στην επίλυση τυχών προβλημάτων τα οποία προκύπτουν στην σχέση αυτή.
Τα θέματα στα οποία επικεντρώνεται ο περιβαλλοντικός ψυχολόγος είναι: αντίληψη, περιγραφή και αξιολόγηση του περιβάλλοντος, προσανατολισμός στον χώρο και γνωστικοί χάρτες, προτιμώμενο περιβάλλον, χωρική συμπεριφορά (εδαφική περιοχή και προσωπικός χώρος), περιβαλλοντικό άγχος (αίσθημα συνωστισμού, θορύβου και ρύπανσης), αρχιτεκτονική και συμπεριφορά, συμπεριφορά στο φυσικό περιβάλλον, ψυχολογικές αντιδράσεις στις φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές, εμπλοκή των άμεσα επηρεαζόμενων ατόμων στην δημιουργία και διαχείριση περιβαλλοντικών χώρων και διαμόρφωση, αλλαγή και διατήρηση περιβαλλοντικών στάσεων και συμπεριφορών (ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης και περιβαλλοντική εκπαίδευση).
Η περιβαλλοντική ψυχολογία έχει εφαρμοστεί σε διάφορους τομείς. Ένας από τους τομείς στους οποίους η εμπλοκή των περιβαλλοντικών ψυχολόγων είναι σημαντική είναι η αρχιτεκτονική. Στο παρελθόν, οι αρχιτέκτονες ενδιαφέρονταν αποκλειστικά για την αισθητική και την δομική ακεραιότητα ενός κτηρίου. Σήμερα, οι σχεδιαστές ενδιαφέρονται όχι μόνο για τα προαναφερόμενα χαρακτηριστικά αλλά και για την λειτουργικότητα και τις επιρροές που θα εξασκεί ο συγκεκριμένος χώρος στον χρήστη του. Οι περιβαλλοντικοί ψυχολόγοι συμβουλεύουν και καθοδηγούν τους σχεδιαστές ούτως ώστε οι συγκεκριμένοι χώροι που σχεδιάζουν να εξυπηρετούν τις ανάγκες του χρήστη, να προκαλούν συγκεκριμένες συμπεριφορές στον χώρο, να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον του οποίου τα στοιχεία του είναι ευεργετικά και δεν πρόκειται να βλάψουν την ψυχική υγεία του χρήστη. Για παράδειγμα, η παρουσία ενός χώρου πρασίνου σε ένα νοσοκομείο εξασκεί μεγάλη επήρεια στην ευεξία του ανθρώπου. Συγκεκριμένα, ο χώρος πρασίνου ελαττώνει το άγχος του ασθενή και των επισκεπτών, βοηθά στον τρόπο που χειρίζεται ο ασθενής τον πόνο (pain management) και ελαττώνει το αίσθημα κατάθλιψης το οποίο μπορεί να βιώνουν οι ασθενής και οι επισκέπτες.
Ένας άλλος σημαντικός τομέας στον οποίο εμπλέκεται η περιβαλλοντική ψυχολογία είναι στην δημιουργία και διατήρηση στάσεων και συμπεριφορών. Μετά από έρευνες, οι περιβαλλοντικοί ψυχολόγοι είναι σε θέση να εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους η συμπεριφορά του ανθρώπου είναι επιβλαβής για το περιβάλλον καθώς επίσης να προτείνουν λύσεις και να εφαρμόσουν τεχνικές οι οποίες στοχεύουν στην αλλαγή συμπεριφοράς και στην προώθηση πρακτικών οι οποίες είναι περιβαλλοντικά ορθές. Ποίοι παράγοντες επηρεάζουν την απόφαση μας αν θα κάνουμε ανακύκλωση ή όχι? Πώς μπορούμε να μειώσουμε την μόλυνση του αέρα αλλάζοντας απλά την επιλογή μας για το μέσο μεταφοράς που θα χρησιμοποιήσουμε? Αυτά είναι απλά ένας μικρός αριθμός ερωτημάτων τα οποία είναι σε θέση να απάντηση η περιβαλλοντική ψυχολογία.
Τα επιστημονικά ευρήματα της περιβαλλοντικής ψυχολογίας είναι σημαντικά για την δημιουργία και την βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. Η ανάγκη να προστατέψουμε το περιβάλλον από την καταστροφή που προκάλεσε με τις πράξεις του ο άνθρωπος και η δημιουργία χώρων στους οποίους ο άνθρωπος ενδέχεται να λειτουργεί σωστά χωρίς να επηρεάζεται η ψυχική του υγεία είναι απλά παραδείγματα τα οποία τονίζουν την σημαντικότητα της εμπλοκής των περιβαλλοντικών ψυχολόγων στην ομάδα των εμπειρογνωμόνων οι οποίοι δημιουργούν ή χειρίζονται το περιβάλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου