Στην περιοχή Σβαχάουζεν της Βρέμης, ένα προάστιο γεμάτο βίλες, η έκθεση για τους καλούς τρόπους, στο Μουσείο του Κρατιδίου της Βρέμης, υποδέχεται τον επισκέπτη με ένα κόκκινο χαλί. Ένα χαλί, το οποίο οδηγεί στο πορτρέτο του ευγενή φον Κνίγγε, ο οποίος με το έργο του «Η συναναστροφή με τους ανθρώπους», που έγραψε το 1788 διεύρυνε την έννοια των καλών τρόπων συμπεριλαμβάνοντας και την έννοια της αξιοπρέπειας. Η επιμελήτρια της έκθεσης Ούτα Μπερνσμάγερ υπογραμμίζει: «Από τη μια πλευρά υπάρχει η ετικέτα, οι καλοί τρόποι. Όταν όμως διευρύνεται η έννοια των καλών τρόπων και τους εξετάζουμε υπό το βλέμμα του Διαφωτισμού, τότε επικεντρωνόμαστε στην άποψη της αξιοπρέπειας».
Πριν όμως οι καλοί τρόποι συνδυαστούν και με την αξιοπρέπεια ήταν σύμβολο εξουσίας. Όποιος τους χρησιμοποιούσε ήθελε να ξεχωρίσει και να πάρει απόσταση από το υπηρετικό προσωπικό για παράδειγμα. Ένας πίνακας του Φραντς Βουλφχάγκεν, μαθητή του Ρέμπραντ, δίνει μια εικόνα: «Παρουσιάζει τον γάμο της Κανά και πως ένας υπηρέτης κρατάει ένα σκεύος για να σερβίρει έναν επισκέπτη και ο επισκέπτης το αγγίζει μόνο με το πόδι για να αποφύγει να αγγίξει εκεί, που άγγιξε ο υπηρέτης».
Ο Έρασμος και η κυρία ‘Μη μου άπτου’
Στην έκθεση παρουσιάζεται επίσης η εξέλιξη των εθίμων από τον Μεσσαίωνα μέχρι σήμερα. Από τις συνήθειες που αφορούν το φαγητό και το κρασί μέχρι τις φιλοφρονήσεις, τη διακριτικότητα και το τί ήταν ταμπού.
Δεκάδες γράμματα από διάφορες εποχές δίνουν την εικόνα της καθημερινότητας. Για παράδειγμα, ο πρόεδρος μιας τοπικής ποδοσφαιρικής ομάδας στη Βρέμη με επιστολή του, η οποία φέρει ημερομηνία 20 Μαρτίου του 1908, θερμοπαρακαλάει τον διευθυντή της αστυνομίας να τους στείλει δυο αστυνομικούς για να προστατεύσει την ομάδα του από έκτροπα. Παρόλες τις φιλοφρονήσεις το αίτημα του δεν θα ικανοποιηθεί.
Η έκθεση στη Βρέμη έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον του κοινού και περιέχει και μερικές χαριτωμένες καινοτομίες. Για παράδειγμα ένας ακουστικός οδηγός ξεναγεί τα παιδιά στην έκθεση μέσω μιας συνομιλίας του Εράσμου από το Ρότερνταμ, και της φανταστικής κυρίας ‘Μη μου άπτου’, στην οποία δίνει συμβουλές περί ηθικής, αλλά όχι μόνον αυτό. Η κυρία ‘Μη μου άπτου’ δεν διστάζει να αναφέρεται και σε περιπτωσεις που θίγουν την αξιοπρέπεια και αυτό μέχρι πρόσφατα.
«Δεν πάει καιρός όπου στη Βρέμη σε μια γιορτή κρασιού, και ενώ έρεε άφθονη και η σαμπάνια, ένας κύριος περιέλουσε με σαμπάνια έναν άστεγο». «Τον περιέλουσε πράγματι με σαμπάνια», ρωτάει ο Έρασμος. «Έτσι ήταν και μάλιστα του είπε: τώρα έχεις και εσύ κάτι να πιεις».
ΠΗΓΗ: ΝΤΟΪΤΣΕ ΒΕΛΛΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου